Woda jest jedną z najważniejszych substancji na naszej planecie. Pokrywa 71% powierzchni Ziemi, a ciało ludzkie może zawierać aż 75% wody. Jest niezbędna w wielu zastosowaniach, w tym w rolnictwie, nauce, medycynie, transporcie, ogrzewaniu, rekreacji i przetwórstwie żywności. Woda służy także do mycia i być może najważniejszego – picia. Filtry do wody usuwają z wody niepożądane zanieczyszczenia, takie jak osad, smak i zapach, twardość i bakterie.
Dlaczego filtry do wody?
Dla większości z nas woda pitna pochodzi z uzdatnionych źródeł komunalnych. Są one bezpieczne do picia, ale często mają nieprzyjemny smak i zapach pochodzący z substancji chemicznych, które są używane do dezynfekcji wody i usuwania zarazków i bakterii. W zależności od miejsca zamieszkania, może się również okazać, że woda z sieci wodociągowej powoduje powstawanie osadów wapiennych, które mogą blokować rury i uszkadzać urządzenia. Te problemy, smak / zapach chloru i tworzenie się kamienia to tylko dwa z wielu innych powszechnych problemów z wodą.
Problemy te mogą być rozwiązane przez filtrację wody. Pomimo faktu, że świeża woda jest niezbędna do życia i przetrwania człowieka, wiemy dość niewiele na temat jakości wody i sposobów jej filtrowania. W rzeczywistości, poświęcamy więcej czasu na zakup nowego telewizora niż na zakup wody. Domyślnym rozwiązaniem w przypadku obaw o jakość lub smak wody z kranu jest zakup wody butelkowanej. Obecnie ponad pół miliarda gospodarstw domowych na całym świecie codziennie wybiera wodę butelkowaną zamiast kranowej, opierając się głównie na dowodach anegdotycznych. Jednakże jest lepszy i tańszy sposób, aby otrzymać zdrową i świeżą wodę do picia – filtry do wody.
Metody filtrowania wody
Zanim omówimy różne rodzaje dostępnych systemów filtracji wody, warto najpierw zapoznać się z szerokim przeglądem samej filtracji. Filtry wody do użytku domowego mogą wykorzystywać kombinację procesów fizycznych, chemicznych lub biologicznych w celu zmniejszenia lub usunięcia zanieczyszczeń z wody. Domowe filtry najczęściej wykorzystują fizyczne środki filtrujące. Oznacza to, że woda zawierająca zanieczyszczenia jest przepuszczana przez media fizyczne, które pochłaniają, zatrzymują lub zatrzymują zanieczyszczenia. Zanieczyszczenia w wodzie mogą być cieczami, gazami lub rozpuszczonymi i zawieszonymi ciałami stałymi.
Nie wszystkie filtry są skuteczne w walce ze wszystkimi rodzajami zanieczyszczeń. Podczas gdy jeden rodzaj metody filtracji może być bardzo skuteczny w walce z niektórymi rodzajami zanieczyszczeń, takimi jak pierwotniaki lub bakterie, może nie być tak skuteczny w usuwaniu chemikaliów. Innymi słowy, każda metoda filtracji ma wady i zalety w usuwaniu określonych typów zanieczyszczeń. Trzy najpopularniejsze metody to aktywny węgiel, odwrotna osmoza i ultrafiolet. Przyjrzyjmy się każdej z tych domowych metod filtracji wody w sposób bardziej szczegółowy.
Aby pomóc Ci dobrze zrozumieć jak skuteczne są poszczególne technologie uzdatniania i oczyszczania wody, stworzyłem poniższe zestawienie porównujące dostępne na rynku technologie.
| Technologia | Arszenik | Bakterie i wirusy | Brzydki zapach i smak | Chlor | Fluor | Siarkowodór | Metale Ciężkie | Azotany | Radon | Osady | Żelazo | Wolne związki org. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Węgiel Aktywny | ** | do |
||||||||||
| KDF-55 | * | * | ||||||||||
| Odwrócona Osmoza | ||||||||||||
| Ultrafiolet | ||||||||||||
| piasek glaukonitowy | Fe / Mn |
LEGENDA:
= Minimalnie lub w ogóle nie usuwa zanieczyszczenia
= Zmniejsza zanieczyszczenie w znacznym stopniu
= Kompletnie usuwa zanieczyszczenie
* tylko w kombinacji z aktywnym węglęm w tym tym samym systemie filtracji
** w przypadku znacznego zanieczyszczenia wody, żywotność filtra będzie znacznie zmniejszona. Rekomendowane jest stosowanie domowego filtra glaukonitowego lub filtra KDF dla usunięcie siarkowodoru.
W rzeczywistości, nie istnieje pojedynczy filtr, który jest w stanie usunąć wszystkie zanieczyszczenia z wody. Wiele technologii uzdatniania wody jest skupiona na usunięciu jednego typu zanieczyszczeń i może być nieskuteczna wobec innych zanieczyszczeń. Większość wysokiej jakości filtrów, wykorzystuje kilka połączonych ze sobą technologii uzdatniania wody w celu uzyskania najlepszych rezultatów, czyli usunięcia większości zanieczyszczeń. Niemniej jednak, jest bardzo istotne, aby wybrać filtr, który najlepiej poradzi sobie z zanieczyszczeniami zawartymi w naszej wodzie.
Punktowe użycie vs. punktowe wejście
Wybór rodzaju systemu filtracji zależy od tego, jak planujemy używać naszego filtra do wody, do czego jest nam potrzebny i od innych czynników, takich jak nasz styl życia, budżet i sytuacja życiowa. Dla gospodarstw domowych są dwie kategorie systemów filtrujących:
POU – systemy typu „punkt poboru” (point-of-use)
POE – systemy typu “punkt wejścia” (point-of-entry)
Systemy POU są instalowane w miejscu, w którym użytkownik planuje z nich korzystać. Najprostszym przykładem jest system zainstalowany pod zlewem w celu zapewnienia przefiltrowanej wody pitnej. Zaletą tego typu domowych systemów filtracji wody jest to, że zajmują mniej miejsca i są zazwyczaj mniej kosztowną inwestycją. Wadą jest to, że zanieczyszczenia są redukowane tylko na linii, na której system jest zainstalowany. Tak więc, chociaż będziesz mieć mniej zanieczyszczeń w wodzie pitnej, woda, w której się kąpiesz lub bierzesz prysznic, nadal będzie zawierać wyższy poziom zanieczyszczeń.
Systemy POE są instalowane w miejscu, gdzie woda miejska wchodzi do domu. Mają za zadanie filtrować całą wodę w całym domu, a nie tylko przy jednym kranie. Zaletą tych systemów jest to, że redukują lub usuwają zanieczyszczenia z każdego miejsca w domu, w tym z prysznica i każdego zlewu. To może zrobić wielką różnicę, nie tylko w celu zmniejszenia narażenia na konkretne chemikalia, ale także w celu zwiększenia trwałości i skuteczności domowych urządzeń. Wadą systemów POE jest to, że są zwykle droższe niż systemy POU. Ponadto niektóre metody filtracji, takie jak odwrócona osmoza, zazwyczaj są wykorzystywane jako w systemach POE.
Przeczytaj na Wikipedii o wszystkich metodach uzdatniania wody: https://pl.wikipedia.org/wiki/Filtracja
Aby samemu zrobić filtr do wody ze studni, należy do plastikowej butelki z odciętym dnem kolejno włożyć warstwy: z grubej tkaniny, węgla drzewnego lub węgla aktywnego, z piasku i małych kamyczków. Woda ze studni może zawierać wiele szkodliwych dla ludzkiego zdrowia mikroorganizmów, dlatego po przefiltrowaniu należy ją jeszcze dodatkowo przegotować. Jeżeli nie ma takiej możliwości, należy wodę w zakręconej przeźroczystej butelce plastikowej wystawić na długą ekspozycję promieni słonecznych (przez około 6 godzin), które skutecznie zabiją szkodliwe bakterie. Po przestudzeniu woda jest zdatna do picia.
Więcej informacji w artykule: Jak zrobić własny filtr do wody?
Naturalny filtr do wody jest bardzo łatwy do wykonania. Potrzebna jest do tego pusta plastikowa butelka, w której należy odciąć dno. Lejek, który w ten sposób powstał, będzie służył jako „obudowa” dla filtru. Następnie do butelki należy włożyć grubą tkaninę, węgiel aktywny, piasek i żwirek. Jeżeli jest to możliwe, piasek i żwir należy zdezynfekować przez ogrzewanie w piecu w temperaturze 150-170 stopni C przez okres 30 minut. Przepuszczoną przez naturalny filtr wodę należy zagotować, a jeżeli nie ma takiej możliwości – wystawić na działanie promieni słonecznych (przez 6 godzin), które zabiją występujące w niej drobnoustroje.
Więcej informacji w artykule: Jak zrobić własny filtr do wody?
Aby zamontować filtr do wody, w pierwszej kolejności należy dokładnie zapoznać się z instrukcją montażu opracowaną przez producenta. Jest to bardzo ważne, ponieważ filtry są bardzo różne i są instalowane w różnych miejscach (pod zlewem, na baterii, w kotłowni). Filtry nakranowe montowane są na końcówkę kranu, natomiast prysznicowe pomiędzy baterią a wężem ze słuchawką. Z kolei stacje uzdatniania wody dla całej instalacji wymagają bardziej zaawansowanych prac – m.in. podłączenia do sieci wodociągowej budynku za pomocą tzw. by-pass’a, przyłączenia do kanalizacji sanitarnej oraz także do instalacji elektrycznej.
Więcej informacji w artykule Jak zamontować filtr do wody w kuchni, łazience i całym domu?
W przypadku wkładów do dzbanków filtrujących to standardowo ich czas użytkowania trwa 4 tygodnie. Jednak szczegółowa informacja o tym, co ile należy wymieniać filtr do wody w dzbanku powinna być umieszczona na opakowaniu albo na dołączonej ulotce od producenta. Zwykle po upływie wspomnianych 4 tygodni wkład traci swoje właściwości filtrujące. Innymi słowy woda po tym czasie po prostu „przelatuje” przez wkład i pozostaje nieprzefiltrowana. Niektóre dzbanki zostały wyposażone w elektroniczne wyświetlacze albo okrągłe tarcze ze wskaźnikiem, które na bieżąco informują o „żywotności” filtra do wody.
Więcej informacji w artykule: Jak dbać o filtr do wody?
Filtry do wody są bardzo bezpieczne. Usuwają szkodliwe substancje chemiczne, brud oraz bakterie i wirusy, wykorzystując w tym celu naturalne i sprawdzone rozwiązania. Wśród nich są m.in. węgiel aktywny, żywica jonowymienna, osadniki z drobnej siatki czy półprzepuszczalna membrana osmotyczna. Dzięki zastosowaniu filtrów woda staje się zdrowsza, smaczniejsza i bezpieczniejsza do picia. Aby jednak mieć pewność, że filtry do wody są bezpieczne, należy je kupować od sprawdzonych i certyfikowanych producentów, którzy gwarantują skuteczność procesu uzdatniania wody, jak i wysoką jakość urządzenia filtrującego.
Więcej informacji w artykule: Jak dbać o filtr do wody?
Wkłady do dzbanków filtrujących powinny znajdować się stale pod wodą. Ciągłe zanurzenie chroni bowiem filtr do wody przed wyschnięciem i utratą przez niego skuteczności. Jeżeli czasem zapomni się o tym, że filtr do wody powinien być zanurzony, to nic wielkiego się nie stanie – nadal będzie on użyteczny. Jednak sytuacja przestawia się zgoła inaczej w przypadku wyjazdu – wtedy należy dzbanek filtrujący całkowicie opróżnić. Pozostawienie go z wodą spowodowałoby rozwój bakterii i powstanie szkodliwych związków chemicznych. Z tego samego powodu należy wodę w dzbanku filtrującym wymieniać przynajmniej raz dziennie.
Więcej informacji w artykule: Jak dbać o filtr do wody?
Jeżeli to zwykły filtr dzbankowy składający się z plastiku i wkładu z węgla aktywnego, można go wrzucić do odpadów zmieszanych. Zalecane jest jednak wyrzucanie takich filtrów do specjalnych pojemników ustawionych w sklepach czy przestrzeni publicznej, dzięki czemu mogą one zostać poddane procesowi regeneracji przez producenta. Na niektórych osiedlach mieszkaniowych również ustawione są kosze na „odpady trudne”, do których można wrzucać filtry do wody. Natomiast, gdy zużyje się filtr będący złożem filtracyjnym, warto zapytać się podczas wizyty serwisowej pracowników, czy mogliby zabrać go ze sobą nieodpłatnie.
Więcej informacji w artykule: Jak dbać o filtr do wody?
Tak, są to filtry mechaniczne (nazywane również wstępnymi). Służą one do oczyszczania wody z piasku, mułu i rdzy. Ich działanie opiera się na osadniku, który ma postać bardzo gęstej siatki wewnętrznej, zatrzymującej na swojej powierzchni zanieczyszczenia. Zgromadzone na osadniku nieczystości wypłukiwane są po ręcznym otwarciu zawora spustowego do pojemnika lub za pomocą wężyka do kanalizacji sanitarnej. Filtry do wody samoczyszczące mają zazwyczaj niewielkie rozmiary i montowane są bezpośrednio na domowej instalacji wodociągowej. Najtańsze filtry do wody samoczyszczące można kupić już od 150 zł.
Więcej informacji w artykule: Jak dbać o filtr do wody?
Wszystko zależy od rodzaju problemu występującego w wodzie. Jeżeli jest to wysoka ilość żelaza lub manganu, będzie to odżelaziaczo- odmanganiacz. Jeżeli w wodzie występuje wysoka liczba bakterii, to skuteczna w walce z nimi jest lampa UV. Gdy jednak problem jest poważny i do tego złożony, należy pomyśleć o wielofunkcyjnej stacji uzdatniania wody. Jednak, aby wybrać odpowiedni filtr do wody pitnej na cały dom, należy wcześniej zbadać wodę ze swojej instalacji wodociągowej w sanepidzie lub w prywatnym laboratorium. Otrzymane wyniki pozwolą odpowiednio zdiagnozować problem i dobrać odpowiedni rodzaj filtracji.
Więcej informacji w artykule: Jak analizować wyniki badania wody i jak dobrać odpowiedni filtr?
Woda ze studni głębinowej jest na ogół bardzo zanieczyszczona – przez mikroorganizmy i rozpuszczone w niej związki chemiczne.
Taka woda ma bardzo często słony smak i mętny kolor, przez co jest trudna do przełknięcia. Aby wybrać odpowiedni filtr do wody ze studni głębinowej, należy najpierw sprawdzić jakość wody. W tym celu należy udać się do sanepidu lub prywatnego laboratorium i zlecić fizyko-chemiczną oraz mikrobiologiczną analizę próbek. Na ogół do oczyszczania bardzo brudnej wody ze studni polecana jest kombinacja dwóch metod uzdatniania wody, czyli odwrócona osmoza (RO) i filtracja ultrafioletowa (UV).
Więcej informacji w artykule: Jak oczyszczać wodę ze studni?
Osoby, które borykają się z osadami kamiennymi, powinny zaopatrzyć się w filtr do wody przeciw kamieniowi. Jest to tzw. zmiękczacz wody, czyli profesjonalne urządzenie służące do trwałego i skutecznego usuwania z wody wapnia i magnezu dzięki złożom jonowymiennym. W urządzeniu dochodzi do wymiany jonów pierwiastków odpowiedzialnych za twardość wody na jony sodu, którymi naładowane jest wcześniej wspomniane złoże. Filtr do wody przeciw kamieniowi montuje się na głównym przyłączu wody zimnej, ponieważ takie podłączenie zabezpiecza wszystkie punkty poboru wody w domu, a zwłaszcza urządzenia AGD.
Więcej informacji w artykule: Jak analizować wyniki badania wody i jak dobrać odpowiedni filtr?
Filtr do wody przeciw rdzy może mieć postać filtra mechanicznego, który rozwiąże problem kompleksowo dla całej instalacji wodociągowej w domu. Dzięki specjalnemu osadnikowi oczyszcza on wodę z drobnych cząstek takich jak piasek, muł i rdza. Obecność jednak rdzawego koloru wody zazwyczaj wiąże się z wysoką zawartością w niej związków żelaza. Warto więc w takiej sytuacji zbadać próbkę wody z kuchennego kranu w sanepidzie lub w prywatnym laboratorium. W przypadku znacznych odchyleń od normy poziomu żelaza w wodzie należy zastanowić się nad zakupem filtra przeciw żelazu – tzw. odżelaziacza.
Więcej informacji w artykule: Jak analizować wyniki badania wody i jak dobrać odpowiedni filtr?
Tzw. odżelaziacz – jest to urządzenie wyposażone w złoża filtracyjne, które mają na celu utlenić związki żelaza, powodując ich wytrącenie w postaci stałej, a następnie zatrzymanie ich na swojej powierzchni. Odseparowane związki żelaza są następnie spłukiwane do kanalizacji sanitarnej. Odżelaziacz montuje się w pobliżu miejsca wprowadzenia do domu wodnego przyłącza (za głównym zaworem wody), dzięki czemu cała woda krążąca w instalacji zostanie poddana procesowi uzdatniania. Aby wybrać filtr do wody przeciw żelazu, dostosowany do indywidualnych potrzeb, należy wcześniej dokonać badania wody w laboratorium
Więcej informacji w artykule: Jak analizować wyniki badania wody i jak dobrać odpowiedni filtr?
Piasek, który trafia do domowej instalacji wodociągowej, można usunąć za pomocą filtra mechanicznego. Może on mieć postać filtra samoczyszczącego, który montuje się bezpośrednio na rurze wodociągowej. Jego drobna siateczka (zwana osadnikiem) wychwytuje większe zanieczyszczenia takie właśnie jak piasek. W przypadku czerpania wody z własnej studni, zalecany jest również siatkowy filtr do wody przeciwpiaskowy, który służy do zabezpieczenia całej instalacji wodnej, czyli pompy ssącej, rur, baterii oraz armatury. Wkłady siatkowe są wielokrotnego użycia – po wyjęciu z pokrywy należy je wypłukać pod bieżącą wodą.
Więcej informacji w artykułach: Jak analizować wyniki badania wody i jak dobrać odpowiedni filtr? oraz Jak dbać o filtr do wody?
Firma Aquaphor w swojej ofercie posiada szeroki wybór filtrów, tj.: dzbanki i butelki filtrujące, systemy odwróconej osmozy, filtry wstępne oraz podzlewowe i nakranowe. Jednym z popularniejszych produktów firmy są owalne wkłady dzbankowe Maxfor+. Zawierają one opatentowane jonowymienne włókno Aqualen, które nieodwracalnie wiąże jony metali ciężkich, w tym ołów, żelazo, rtęć i izotopy radioaktywne. Jak zapewnia producent, powierzchnia włókna jest 33 razy większa niż standardowe materiały tego typu stosowane w innych konkurencyjnych wkładach. Filtry do wody Aquaphor Maxfor kosztują obecnie 15 zł/szt.
Więcej w artykule: Filtry dzbankowe: jaki filtr do wody wybrać?
BWT, czyli firma Best Water Technology w swojej ofercie posiada m.in. zmiękczacze do wody, odżelaziacze, filtry prysznicowe, systemy podzlewowe, a także wkłady do dzbanków filtrujących. Te ostatnie filtry występują w kilku wersjach, są to filtry przeznaczone do wody twardej, magnezowe, magnezowe z cynkiem oraz filtry alkaiczne (poprawiają wartość pH wody). Filtry do wody BWT redukują chlor, kamień (za wyjątkiem wkładów alkaicznych) , metale ciężkie, substancje organiczne oraz cząstki stałe większe niż 200 μm. Ich działanie oparte jest na opatentowanej przez firmę BWT technologii wielokrotnej filtracji.
Więcej informacji w artykule: Filtry dzbankowe: jaki filtr do wody wybrać?
Maxtra to popularne wkłady o owalnym kształcie do dzbanków filtrujących firmy Brita. Producent oferuje je w dwóch wersjach – standardową oraz przeznaczoną do bardzo twardej wody. Filtry do wody Maxtra są zbudowane z trzech warstw: drobnej siatki, perełek wymiennika jonowego oraz mikroperełek węgla aktywnego. Wkłady te zatrzymują chlor, przeciwdziałają powstaniu kamienia (w czajnikach, ekspresach do kawy), redukują ołów i miedź oraz śladowe zanieczyszczenia takie jak niektóre herbicydy, pestycydy oraz substancje farmaceutyczne. Cena za pojedynczy filtr do wody Maxtra wynosi – wg portalu Ceneo – 16 zł.
Więcej informacji w artykule: Filtry dzbankowe: jaki filtr do wody wybrać?
Unimax to marka owalnych wkładów do dzbanków filtrujących firmy Dafi. Wkład posiada w sobie mieszankę węgla aktywnego i żywicy jonowymiennej oraz siateczkę filtrującą. Jak zapewnia producent, filtry do wody Unimax znacznie redukują: twardość wody, zawartość metali ciężkich, związków chloru oraz innych substancji, które mogą wpłynąć na właściwości fizyczne wody. Oprócz wersji standardowej występują również filtry magnezowe i przeznaczone do bardzo twardej wody. Filtr do wody Unimax na stronie producenta można zakupić za 16,99 zł. Jednak na portalu Ceneo można znaleźć oferty nawet o połowę tańsze.
Więcej informacji w artykule: Filtry dzbankowe: jaki filtr do wody wybrać?