„Wieczne chemikalia”, znane również jako PFAS, to długołańcuchowe związki, które nie ulegają rozkładowi w środowisku. Przewlekłe narażenie na te chemikalia, szczególnie poprzez spożycie, zostało powiązane z różnymi problemami zdrowotnymi. Te ostatnie obejmują zmniejszenie płodności, zmiany hormonalne, wzrost poziomu cholesterolu, osłabienie układu odpornościowego, zwiększone ryzyko zachorowania na raka i opóźnienia rozwojowe u dzieci. W ostatnich latach wzrosły wysiłki zmierzające do usunięcia PFAS ze środowiska. Jednak metody takie jak spalanie wiążą się z własnymi wyzwaniami, ponieważ mogą prowadzić do skażenia powietrza. Pomimo prób podejmowanych przez naukowców, ich cząsteczki okazały się trudne do zniszczenia. Wynika to z faktu, że nie można ich rozłożyć za pomocą ognia, chemikaliów, a nawet bakterii.
Pięta achillesowa
Cząsteczki PFAS składają się z długiego łańcucha atomów węgla i fluoru silnie ze sobą związanych, często z naładowanymi atomami tlenu na jednym końcu. Zespół badaczy z Northwestern University kierowany przez Williama Dichtela odkrył, że te atomy tlenu są słabym punktem w cząsteczce „wiecznych chemikalii”. Zastosowali oni ciepło wraz z powszechnym odczynnikiem, wodorotlenkiem sodu, co spowodowało, że atomy tlenu i fluoru oddzieliły się od cząsteczki Dzięki temu w ciągu 12 godzin powstała nieszkodliwa substancja fluorkowa i przekształcono ponad 90% substancji chemicznych w bezpieczne węglowe produkty uboczne. Dichtel określił grupę naładowanych atomów tlenu jako „piętę achillesową” cząsteczki PFAS.
Zastosowanie
Stacje uzdatniania wody w obszarach wysokiego ryzyka byłyby głównym celem dla rozwiązań takich jak to. Dodatkowo, zespół opracował również technikę rozbijania „wiecznych chemikaliów” przy użyciu dużej siły mechanicznej. Ponadto naukowcy badają nową obiecującą technikę zwaną utlenianiem wodą w stanie nadkrytycznym. Technologia ta wykorzystuje wodę podgrzaną do wysokiej temperatury i ciśnienia, rozbijając cząsteczki PFAS na mniejsze kawałki. Te z kolei mogą zostać zneutralizowane w celu utworzenia nietoksycznych soli i wody wolnej od PFAS.
UE i PFAS
Unia Europejska podjęła kilka kroków w celu uregulowania PFAS, które zostały sklasyfikowane jako nowe zanieczyszczenia. Wynika to z ich powszechnego stosowania i trwałości w środowisku. Ponadto, UE przyjęła nowe przepisy ograniczające stosowanie PFAS w materiałach przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Obejmują one opakowania żywności, w celu ochrony konsumentów. Dodatkowo UE wymieniła PFAS jako substancje wzbudzające bardzo duże obawy w ramach rozporządzenia REACH. Daje to możliwość wprowadzenia ograniczeń w ich stosowaniu. Ponadto UE finansuje badania nad PFAS. Finansowanie koncentruje się na opracowaniu substancji alternatywnych oraz na środkach ograniczających ich uwalnianie.
Dowiedz się o przyczynach i skutkach obecności ołowiu w wodzie pitnej.
